Nazar Boncuğu

Nazar Boncuğu Nedir?

 

Nazarlık, binlerce yıl kem göze karşı farklı kültürlerde kullanılan önemli bir simge olmuştur. Peki nazar veya kem gözden korunmak için mavi nazar boncuğu nasıl ortaya çıktı?

Nazar, genelde istemeden bir kişiye verilen, kötü niyetli bir bakış tarafından atıldığına inanılan bir lanettir. Birçok kültür, nazarın talihsizliğe veya yaralanmaya neden olacağına inanagelmiştir. Nazardan korunmak için yaratılmış olan tılsımlara ayrıca "nazarlık" da denir. Mistik kötü güçlere, kem gözlere karşı nazarlık en yaygın koruyucu olarak görülmüştür. Göz biçimineki mavi nazar boncuğunun 'kem göze' karşı koruyucu bir bariyer olduğuna inanılır. Kem göz inancının altında yatan şey kıskanma ve imrenme duygusu olarak tanımlanmıştır.

 

İlk nazar boncuğunun M.Ö. 3300'lü yıllara dayandığını biliniyor. "Mezopotamya'da, bugünkü Suriye sınırları içinde olan en eski yerleşim yerlerinden olan Tell Brak'taki kazılarda nazar boncuğu bulunmuştur. 

Akdeniz çevresinde, adalarda ve Anadolu'daki cam nazar boncukları doğrudan cam üretiminin gelişmesi ile ilgiliydi. Mavi renk Mısır'daki yüksek oksitli sırlı kilden kaynaklanıyordu. Bakır ve kobalt karışımlı kil fırınlanınca mavi renk alıyordu. Mısır'da yapılan arkeolojik kazılarda çok sayıda mavi Horus Gözü ya da 'Ay gözü'ne rastlandığını görüyoruz. Günümüzdeki nazar boncuğu buraya dayanıyor olabilir. Eski Türk kabileleri, Gök Tanrısı 'Tengri'nin rengine yakınlığından dolayı bu mavi renge hayranlık duyuyordu. Bu nedenle kobalt ve bakır kullanımını benimsemiş olabilirler.

 

Mavi nazar boncukları; Fenikeliler, Asurlular, Yunanlar, Romalılar ve Osmanlılar tarafından kullanıldı. Nazar boncuğu kullanımı Akdeniz ve Levent bölgesinde daha fazla yoğunlaşmış olsa da ticaret ve imparatorluğun büyümesi yoluyla dünyanın farklı köşelerine de yayılmıştır.

Nazarlıkla ilgili ilginç olan şey sadece uzun süre varlığını koruması değil, binlerce yıl boyunca kullanım biçiminde fazla değişiklik olmaması. Tıpkı eski Mısırlıların ve Etrüsklerin sağ salim yerine ulaşması için gemilerine nazarlık resmi çizmesi gibi bugün de uçakların kenarında aynı işaret kullanılıyor. Türkiye'de yeni doğan bebeklere hala nazarlık takılıyor.

Kültürel, dinsel ve coğrafi sınırları aşan bu simgeyi sadece bir boncuk veya moda malzemesi olarak görmemek gerekir. Nazarlık medeniyetin ilk dönemlerinden beri varlığını koruyor; insanlığın en derin ve kalıcı inançlarını yansıtıyor.

 

 

eticaretPORT Altyapısı Kullanılmıştır